Diş bakımının ihmal edildiği durumlarda dişler üzerinde biriken yiyecek artıkları, ağız bakterileri tarafından yıkılır ve ortaya çıkan artıklar diş etlerinde iltihaba sebep olur. Bu aşamadaki iltihap, dişi çevreleyen dokulara ve alveol kemiğine ulaşmamıştır ve diş hekiminin yapacağı diş taşı temizliği ve düzenli bakım ile tedavi edilir. Diş eti iltihabının en önemli belirtisi, fırçalama sırasında diş eti kanamasıdır. Çoğu kişinin yaptığı yanlış, kanama olduğu zaman diş fırçalamayı kesmesidir. Bu durumda yapılması gereken, daha da fazla diş fırçalamak ve diş hekimine başvurmaktır.
Diş eti hastalıkları, ağız sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen bir dizi durumu ifade eder. Bu hastalıkların bazıları şunlardır:
-
Gingivitis: Diş etlerinin iltihaplanması ile karakterize olan hafif bir diş eti hastalığıdır. Diş eti kanamaları, şişmiş ve kızarmış diş etleri gibi belirtileri vardır.
-
Periodontitis: Diş etlerinin ve kemiklerin iltihaplandığı tartar birikimi sonucu ortaya çıkan daha ciddi bir diş eti hastalığıdır. Diş etleri geri çekilir ve dişlerde gevşeme meydana gelebilir.
-
Periodontal apse: Bakteriyel enfeksiyonlar sonucu dişetinde saklama oluşan akut bir enfeksiyon türüdür. Ağrılı ve şişmiş bir diş etine yol açabilir.
-
Nekrotizan periodontal hastalık: Diş etlerindeki dokuların ölümüne neden olan nadir bir enfeksiyon türüdür. Şiddetli ağız kokusu, kanama, ağrı ve diş kaybı gibi semptomlara neden olabilir.
-
Peri-implantit: İmplantların etrafındaki dokularda enfeksiyona veya iltihaba neden olan bir durumdur. Gevşek implantlar, hassasiyet ve kanama gibi semptomlara neden olabilir.
Bu hastalıkların çoğunun önlenmesi ve tedavisi, iyi bir diş hijyeni uygulamak ve düzenli diş hekimi kontrollerini yapmaktan geçer.
Diş Eti İltihabı (Gingivitis) Nedir?
Diş eti iltihabı, dünyada en sık görülen hastalıktır. Bu hastalığın en önemli sebebi ağız bakımının tam yapılmamasıdır.
Diş eti iltihabı bu aşamada tedavi edilmezse iltihap ilerler ve diş kemiğine ulaşır. Bu aşamada oluşan zararlar artık kalıcı olacaktır. Alveol kemiğindeki erimeler, dişlerde sallanma ve sonunda kayıp sebebidir. Bu durumda dişi tutan kemik, kök ucu seviyesine kadar çekilir ve dişler sallanmaya başlar. Bazı durumlarda dişler kaybedilir, bazen de özellikle ön dişlerde aralanmalar ve öne doğru eğilme görülür. Diş eti hastalıklarının başlangıç tedavisi diş taşı temizliği ve hijyen eğitimidir.
Dişler günde en az 2 defa, 2-3 dakika boyunca fırçalanmalıdır. Fırçalamada dikkat edilmesi gereken yumuşak kıllı diş fırçası kullanmak ve diş etlerine çok bastırmamaktır. Dişlerin diş etleri ile birleştikleri sınır, en zor temizlenen bölgedir. Bu bölgeleri yavaşça bastırmadan, masaj yapar gibi temizlemek gerekir. Diş eti hastalıklarının sebeplerinden birisi de otoimmün hastalıklardır. Bazı kişilerde henüz anlaşılamamış bir sebepten dolayı diş eti dokularında yıkım olur. Bu genellikle genetik geçişli bir durumdur.
Periodontitis Nedir?
Diş eti hastalıklarının ilerlediği durumda diş eti cebinde biriken yiyecek artıkları, dişi çevreleyen alveol kemiğine ulaşır ve bakterilerin üretmiş olduğu artıklar kemiği eritmeye başlar. Bu noktadan itibaren oluşan değişiklikler geri dönmez, hastalık bu noktadan itibaren periodontitis (Diş eti ve alveol kemiği iltihabı) olarak adlandırılır. Periodontitisin tedavisi, diş köklerine ve diş etine cerrahi olarak ulaşarak temizlemektir. Bu, iki şekilde yapılabilir. Küretaj denen işlemle, diş etleri lokal anestezi altında diş taşı temizliğine benzer şekilde, fakat daha derin bölgelere ulaşacak şekilde temizlenir. Tedavi ardından herhangi bir dikiş, pat gibi şeylere ihtiyaç olmaz. Kişi aynı gün işine gidebilir, günlük yaşamını sürdürebilir.
İkinci tedavi yöntemi flap operasyonu denen işlemdir. Diş etleri zarf açmaya benzer bir işlemle açılır, enfekte bölge temizlenir ve tekrar kapatılır. Diş etlerine dikiş atılır ve 1 hafta sonra dikişler alınır. Periodontitisin ileri aşamalarında kemik kayıpları yaşanabilir. Kemik kayıpları yaygın değilse çekilme bölgelerine kemik tozu (Kemik grefti) konarak iyileşme sağlanabilir, fakat bu oldukça kısıtlı bir düzelme sağlar. Diş eti çekilmeleri de kişinin kendi diş etinden yama yapılarak (Diş eti grefti) düzeltilebilir.
Periodontitis rahatsızlığı bulunan kişilerin tedavisi ömür boyu sürer. En önemli tedavi, kişinin ağız hijyenini sağlamasıdır. Diş temizliğinde dikkat edilmesi gereken şey, diş yüzeylerinde hiç artık kalmamasıdır. Günümüzde ağız temizliğinde sadece diş fırçası kullanımının yeterli olmadığı anlaşılmıştır. Diş aralarının temizlenmesinde diş ipi ve ara yüz fırçası kullanılmalıdır. Bunlara ek olarak, son yıllarda ağız duşu denen ve basınçlı su ile temizlik yapan cihazlar da kullanılmaya başlanmıştır.
Diş Eti Hastalıklarına Yol Açan Nedenler Nelerdir?
Diş eti hastalıkları, bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardır ve diş etlerinin iltihaplanmasıyla karakterizedir. Bu iltihaplanmanın nedenleri arasında plak birikimi, kötü ağız hijyeni, sigara içmek, hormonal değişiklikler, diyabet gibi sistemik hastalıklar, bazı ilaçlar ve genetik yatkınlık sayılabilir. Plak, ağızda biriken yapışkan bir tabakadır ve düzenli fırçalama ve diş ipi kullanımı ile temizlenmezse diş etlerinde iltihaplanmaya yol açabilir. Sigara içmek, bağışıklık sisteminizi zayıflatarak diş eti hastalıklarına karşı daha savunmasız hale getirebilir. Hormonal değişiklikler, özellikle hamilelik ve menopoz dönemlerinde diş eti hastalığı riskini artırabilir. Diyabet gibi sistemik hastalıkların varlığı da diş eti hastalığının gelişmesinde önemli bir risk faktörüdür. İlaçların bazıları da diş eti hastalıklarına neden olabilir veya bunların etkisini artırabilir. Son olarak, bazı insanlar genetik olarak diş eti hastalıklarına daha yatkındır.
